Về nguồn gốc ra đời của bóng đá, có rất nhiều tranh cãi. Các nhà nghiên cứu nhận thấy có rất nhiều môn thể thao mang tính chất đồng đội với vật thể có dạng hình cầu ở trên sân. Những môn này xuất hiện ở nhiều quốc gia, từ hàng nghìn năm trước. Ở nhiều nơi, bàng quang (bong bóng) heo được sử dụng làm quả bóng đá, tất nhiên nó không thật sự tròn khi được thổi căng và quĩ đạo không chuẩn.
Ở thời hiện đại, quá bóng đá vẫn được nghiên cứu và cải thiện theo thời gian, qua từng kỳ World Cup. Trong nội dung dưới đây các bạn hãy cùng Zocker tìm hiểu Thiết kế hình lục giác và ngũ giác trên quả bóng đá có gì đặc biệt.
Tại sao độ tròn của bóng lại quan trọng?
Có một sự thật là những quả bóng đá chúng ta từng phát minh và sử dụng đều không đạt đến độ tròn tuyệt đối. Trong khi đây là một trong những yếu tố quan trọng, quyết định sự chuyển động của nó trong không khí. Độ tròn càng chuẩn thì bóng đi căng, quĩ đạo ổn định và ngược lại.
Theo các nhà vật lý học: Khi bóng bay trong không trung, có 1 lớp mỏng không khí được gọi là lớp biên ở quanh nó. Ở tốc độ thấp, lớp biên này chỉ bao phủ ở nửa trước trái banh. Dòng khí ổn định ở đằng sau bóng được gọi là dòng chảy tầng. Khi bóng bay nhanh hơn thì lớp khí biên trở nên lớn hơn nhiều. Dòng chảy khí tách khỏi bề mặt bóng và tạo ra nhiều cuộn xoáy hỗn độn, được gọi là dòng chảy rối.
Các nhà vật lý cũng sử dụng một thuật ngữ là: Hệ số cản. Ở tốc độ nhất định, hệ số lực cản càng cao thì vật thể đó càng cảm nhận được lực cản tác động lên nó nhiều hơn. Ở trên quả bóng, hệ số này thường là 2.5.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy việc tạo cho bóng có bề mặt nhám sẽ giúp giảm đi sự phân tách từ lớp khi biên và giữ cho nó ở trong dòng chảy rối lâu hơn. Đây cũng là nguyên nhân mà các quả bóng golf, tennis và bóng đá hiện đại được thiết kế với bề mặt nhám hơn để nhận ít lực cản, từ đó giúp bay xa hơn, với quỹ đạo ổn định hơn.
Về thiết kế hình lục giác và ngũ giác trên quả bóng đá
Sự phát triển của bóng đá hiện đại được nhen nhóm từ khi Charles Goodyear đăng ký bản quyền phát minh lưu hóa cao su vào năm 1844 để vật liệu này trở nên ổn định và dễ sản xuất hơn. Tới năm 1855, Goodyear cũng tạo ra quả bóng cao su đầu tiên trên thế giới, Và được H.J.Lindon cải tiến 7 năm sau để trở nên dễ chơi hơn.
Năm 1951 là thời điểm ghi dấu việc quả bóng đá bằng cao su màu trắng trở thành chuẩn quốc tế. Ngoại trừ các trận đấu vào mùa đông sẽ sử dung bóng màu da cam để không bị lẫn với màu của tuyết.
Trái bóng đá mà chúng ta đề cập tới trong bài viết này, sử dụng các mảnh lục giác, ngũ giác đen và và trắng được thiết kế bởi kiến trúc sư Richard Buckminster Fuller trong những năm 1960. Trước đó, bóng thường được khâu từ 18 mảnh có kích thước khác nhau. Còn Fuller sử dụng 20 miếng lục giác và 12 miếng ngũ giác. Nó được sử dụng ở World Cup 1970 tại Mexico, chính là trái Adidas Telstar. Hai màu sắc cơ bản đen – trắng giúp những khán giả theo dõi qua truyền hình, ti vi đen – trắng ở thời điểm ấy tiện theo dõi bóng hơn. Các miếng ghép hình lục giác và ngũ giác cũng giúp bóng có dạng tròn chuẩn hơn và quỹ đạo căng, ổn định hơn.
Những quả bóng đá hiện đại sử dụng ít miếng ghép hơn
Adidas trở thành nhà cung cấp bóng cho nhiều kì World Cup sau này. Hình dạng bóng về cơ bản không có nhiều thay đổi cho tới năm 2006. Tại vòng chung kết World Cup diễn ra tại Đức, một thiết kế mới hoàn toàn được ra mắt. Trái bóng Teamgesit với 14 miếng da tổng hợp, trơn nhẫn được gắn lại với nhau thông qua ép nhiệt thay vì khâu lại như trước đây.
Cấu trúc như vậy không chỉ nhẹ hơn mà còn giữ cho nước không lọt vào bên trong bóng vào những ngày trời mưa hoặc độ ẩm trong không khí cao. Nó cũng thay đổi cách bóng bay xuyên qua không khí. Số lượng các miếng da, đặc tính của mối liên kết, kết cầu bề mặt cho ra những trái bóng có khí động học tốt hơn. Tuy nhiên, cũng có những vấn đề xảy ra. Do ít miếng ghép nên đường may và đường gờ nổi cũng giảm, điều này khiến cho bề mặt quả bóng trở nên trơn hơn.
Một số cầu thủ đưa ra phàn nàn rằng Teamgeist không đi theo quĩ đạo mong muốn. Đến 2010, Adidas đễ tạo thêm một số họa tiết trên bề mặt, giúp bóng trở nên nhám hơn. Mặc dù vậy, bóng Jabulani tại World Cup 2010 vẫn bị đánh giá là không đủ độ “cầu”. Khi bay ở tốc độ nhất định, nó đột ngột giảm tốc.
Tại World Cup 2014, Adidas đã làm bóng ít mảnh ghép hơn. Số miếng ghép được giảm từ 14 xuống 12, tuy nhiên, tổng chiều dài trên của đường gờ trên quả bóng Brazuca là hơn 68% so với người tiền nhiệm của mình. Tới đây, quả bóng được sử dụng trong kì World Cup trên đất Brazil được đánh giá là có độ cầu tốt nhưng bay xa hơn.
Tới năm 2018, tổng chiều dài đường gờ trên Telstar 18 hơn 30% so với Brazuca.
Ở kỳ World Cup gần đây nhất diễn ra ở Qatar, quả bóng Al Rihla với 20 mảnh ghép, được in mực nước và gắn keo. 8 trong số đó có dạng tam giác với các cạnh có độ ráp như nhau, 12 mảnh còn lại lớn hơn có hình dáng như kem ốc quế. Và thay vì sử dụng các họa tiết nổi để tăng độ ráp cho bề mặt giống như các quả bóng trước thì Al Rihla lại được bao phủ bởi nhiều vết lõm giúp cho bề mặt trở nên tương đối trơn nhẵn so với các trái bóng được sử dụng trong các kỳ World Cup trước đó. Để cân bằng, đường nối của Al Rihla được làm rộng và sâu hơn.
World Cup 2022 cũng là một trong những giải được ứng dụng nhiều công nghệ nhất lịch sử bóng đá thế giới. So với những trái bóng chính thức trước đó, Al Rihla cũng được tích hợp nhiều công nghệ hiện đại. Dù được Adidas sản xuất, nhưng công nghệ bên trong bóng được thiết kế bởi Kinexon – một công ty tiên phong trong mảng theo dõi hiệu suất của nhiều môn thể thao.
Những công nghệ được ứng dụng đã được phát triển và thử nghiệm trong 6 năm. 1 cụm thiết bị có trọng lượng 14 gr được tích hợp bên trong bóng. Nó thực chất là cụm cảm biến riêng biệt hoạt động động thời. Đầu tiên là cảm biến băng thông siêu rộng, được sử dụng để cung cấp dữ liệu chuẩn xác, thậm chí vượt trội hơn so với Bluetooth hoặc GPS. Số liệu thu thập được sẽ truyền đi theo thời gian thực giúp theo dõi vị trí của bóng trong suốt trận đấu. Thiết bị thứ 2 là cảm biến đo lường quán tính, giúp phát hiện các chuyển động sắc thái của vật thể trong không gian.
Trên đây là một số chia sẻ giúp các bạn hiểu hơn về Thiết kế hình lục giác và ngũ giác trên quả bóng đá. Qua đó, chúng ta đã tìm hiểu về cấu trúc bề mặt của trái bóng từ trước cho tới thời điểm hiện tại, các ưu nhược điểm. Mong rằng các thông tin trong bài viết giúp bạn chọn được quả bóng đá phù hợp, sử dụng tốt trong tập luyện và thi đấu, cũng như có thêm nhiều kiến thức bổ ích liên quan tới môn thể thao vua nhé!
ZOCKER - THỂ THAO TẠO NÊN SỨC MẠNH
☎ Hotline: 096 905 7088
🏪 Showroom:
- Hà Nội: Số 125 Vũ Tông Phan, P.Khương Trung, Q.Thanh Xuân.
- HCM: CS1: 405/28 Xô Viết Nghệ Tĩnh, P.24, Quận Bình Thạnh.
CS2: Số 28, Đường số 79, P. Tân Phong, Quận 7.
- Đà Nẵng: 51 Ngô Gia Tự, Hải Châu 1, Hải Châu.
- Hải Phòng: 210 Hàng Kênh, Q.Lê Chân.
(Và Zocker đã có mặt tại tất cả các hệ thống đại lý phân phối trên toàn quốc).
Tags: bóng size 5, Mua bóng đá